Royal Office Morning Stroll

เรื่องราวของตลาดตรอกหม้อที่ไร้ “หม้อ”

The story of the Pot Alley market without a "pot"

คุณเคยรู้มาก่อนไหมว่าชุมชนตรอกหม้อ เดิมมีชื่อเรียกว่า “ชุมชนเสาชิงช้า” ชื่อนี้มาจากสถานที่ตั้งของชุมชุนที่อยู่ใกล้กับเสาชิงช้านั่นเอง เมื่อ 120 ปีก่อน ชุมชนนี้เคยเป็นพื้นที่สําหรับทําหม้อดินขาย รวมถึงเก็บหม้อดินที่ทําเสร็จแล้ว ทําให้ชื่อ“ชุมชนตรอกหม้อ” ถูกเรียกมายาวนานจนถึงทุกวันนี้

Did you know that the Trok Mor community was once called the "Sao Ching Cha" or the Giant Swing community? This comes from the fact that it is located near the famous Giant Swing. About 120 years ago, this community used to make and sell clay pots, which were as well stored there. That's why this community became known as the Trok Mor community, meaning "Pot Alley" in Thai.

ช่วงแรก ๆ มีชาวมอญอาศัยอยู่กันมากมาย จนชาวจีนเริ่มเข้ามาสร้างชุมชนของตัวเองในบริเวณนี้ผ่านการเช่าตึกแถว แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อประมาณ 110 -130 ปีที่แล้ว การทําหม้อเริ่มน้อยลงและผู้คนหันมาขายเครื่องบวชนาคแทน นี่เป็นเหตุผลที่ถึงแม้ตลาดแห่งนี้จะไม่มีหม้อดินหลงเหลืออยู่แล้ว แต่ชื่อตรอกหม้อก็ยังคงสะท้อนความเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนนี้ในอดีตอย่างเหนียวแน่น

ตลาดตรอกหม้อถือเป็นตลาดเช้า ซึ่งเปรียบเหมือนตลาดนัดประเภทหนึ่งที่อาจจะไม่ได้ต่างจากตลาดทั่วไปมากนัก แต่มีความพิเศษอยู่ที่การกําหนด “เวลา” ในการ “นัด” และ การซื้อขายของเหล่าพ่อค้าแม่ค้าในชุมชน เดิมแล้วตลาดนัดเกิดขึ้นจากวิถีชีวิตของชาวไทยที่ชอบอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม และรักความสะดวกสบายโดยไม่ต้องเดินทางไปซื้อของไกลจากบ้าน จึงทําให้เกิดการนัดกันเป็นกลุ่มเพื่อแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ โดยจัดเป็น “ชุมนุม” ก่อนที่จะเรียกว่า“ตลาดนัด”

และถ้าหากพูดถึงตลาดตรอกหม้อ ในช่วงแรก ๆ จะมีเพียงร้านค้าจากภายในชุมชนเท่านั้น แต่ในปัจจุบันมีพ่อค้าแม่ค้าจากชุมชนอื่นเข้ามาร่วมขายของด้วยเช่นกัน ต่อมาตลาดได้มีการขยายตัว และมีการย้ายถิ่นเข้ามาของเหล่านักค้าขายมากขึ้น ตลาดตรอกหม้อปกติแล้วเปิดตั้งแต่ตี 4 จนถึง บ่าย 2 อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ทําให้ตลาดนี้พิเศษไปกว่าที่อื่นเลยคือ ที่นี่มีการซื้อขายต่อเนื่องมานานถึงประมาณ 70 ปี แล้ว จนถึงตอนนี้ก็ยังนิยมขายสินค้ากันอย่างคึกคัก

The neighborhood was initially home to many Mon people, but it later became a predominantly Chinese community who came to rent shophouses around here. Despite the change in the main trade to selling Buddhist Monk Ordination Ceremony items about 110-130 years ago, the name ‘Trok Mor’ remains. Even though there are no longer pots to be seen but the name ‘Pot Alley’ or 'Trok Mor' still significantly reflect the identity of this community until nowadays.

Trok Mor Market is a morning flea market that is special from its set "time" for the "meet-up" and the trade among the local community of vendors. The market came into existence due to the Thai lifestyle of preferring to live together as a group and exchange goods and services in a convenient manner. This practice first started as "Chum num" or gathering in Thai and later became known as a "flea market."

The Trok Mor market started with only local shops but has grown over time with traders from other communities. We'll let you in on a little secret: this market usually opens from 4 AM until 2 PM. People always love to shop here even before the sun rises and it has been in continuous operation for 70 years.

งั้นเรามาดูร้านที่เราอยากแนะนําที่สุดกัน! ร้านแรกกับร้าน “ป้าณี” ร้านคุณป้าอยู่ตรงข้ามกับซอยเล็กๆที่มีศาลเจ้าพ่อ คุณป้าอยู่ที่นี่มาตั้งแต่กว่า 50 ปีแล้ว โดยเริ่มขายอาหารโดยเฉพาะอาหารใต้สูตรเด็ดจากบ้านเกิดคุณป้าที่สุราษฯ เริ่มตั้งแต่ 30 กว่าปีที่แล้ว อีกอย่างคือ เมนูป้าณีไม่เหมือนกันเลยซักวัน ก็บอกแล้วว่าแล้วแต่โชคของคนกิน!

อีกร้านคือ “ร้านก๋วยเตี๋ยวหลอดป้าวิลัย” โดยสาวเชื้อสายจีนกวางตุ้งจากย่านตลาดพลู ป้าวิลัยได้ย้ายมาอยู่ย่านนี้หลังจากแต่งงานและได้คิดสูตรก๋วยเตี๋ยวหลอดสูตรเด็ดขึ้นมาโดยยังใช้เตาถ่านทําก๋วยเตี๋ยวหลอดที่มีรสชาติเข้มข้นทุกวัน แต่ละวันจะมีเมนูพิเศษด้วย คือ ต้มรากบัวทุกวันจันทร์ เชงปวยเหลี่ยงยาจีนทุกวันพุธ ฟองเต้าหูทุกวันศุกร์ หรือลองถามคุณป้าเองได้เลย!

ร้านสุดท้าย คือ ร้านเต้าหู้ทอด ถั่วทอดและข้าวโพดทอดเจ้าดังย่านนี้ของ “คุณป้าหนุน” ที่ขายที่ปากซอยเทศาก่อนเข้าถนนบํารุงเมืองมากว่า 50 ปีแล้ว ตั้งแต่รุ่นคุณแม่และคุณยายของคุณป้าเองที่เป็นคนไทยเชื้อสายอินเดียชาวซิกข์ คุณป้าจะเตรียมของตั้งแต่ตี4 และเริ่มขายตั้งแต่ 6 โมงเช้า เราแนะนําให้มาเช้าหน่อย! แล้วอย่าลืมพูดคุยกับคุณป้านะ คุณป้าคุยสนุกมากเลยทีเดียว

Let's check out the shops we recommend! The first one is "Auntie Nee's shop," located across from the Shrines. She has been in this neighborhood dishing up southern delicacies for over half a century! She started serving delicious southern food recipes from her hometown in Surat Thani around 30 years ago. The menu also changes daily based on the luck of the person who gets to eat it, making each visit unique every time we pass by.

Another shop is "Aunt Wilai Lod Noodle Shop," run by a Cantonese-Thai woman from Talat Phlu area. She has moved to this neighborhood after her marriage, serving tasty rice noodle rolls ( Kuay tieaw lod song kreung) cooked on a brazier. The shop offers daily specials such as lotus root soup on Mondays, Cheng Pui Liang's Chinese medicine on Wednesdays, and tofu foam on Fridays. You can also try asking Auntie by yourself!

The last one is a popular fried tofu shop that also sells fried beans and fried corn. "Auntie Nun" has been selling them at the entrance of Soi Thesa before entering Bamrungmuang Road for over 50 years since the times of her grandmother and mother who are of Thai descent of Indian Sikhs. She starts preparing everything from 4 AM, with sales starting at 6 AM. Therefore, we recommend coming early! And don't forget to talk to the aunt as she is a very fun person to talk to.

ร้านกาแฟโบราณ ณ ใจกลางย่านของอร่อยสุดขลัง

An old-school café in the heart of delicious vibrancy

บริเวณสามแพร่ง ซึ่งประกอบไปด้วย แพร่งภูธร แพร่งนรา และ แพร่งสรรพศาสตร์ ถือว่าเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีความนิยมอย่างมากในย่าน Bangkok Old Town ท่ามกลางความเจริญของย่านนี้ แต่เดิมเคยถูกใช้เป็นเส้นทางสัญจรหลักทางคลองมาก่อน ทําให้มีการเข้าถึงและการลงหลักปักฐานของผู้คนเป็นจํานวนมากนั่นเอง

The Sam Phraeng neighborhoods comprise Phraeng Phuthorn, Phraeng Nara, and Phraeng Sapphasart, all standing among some of the most popular tourist destinations in the Bangkok Old Town area. Amidst the prosperity, the land of Sam Phraeng traces back to the days when it was once a main canal thoroughfare. This chapter of history led to widespread accessibility and a surge in the number of people settling across the area.

ในระหว่างทางเดินไปสามแพร่งนั้น คุณจะรายล้อมไปด้วยร้านค้ามากมายที่ขายสินค้าที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาตลอดทั้งสองข้างของถนน ชุมชนในพื้นที่นี้ได้ขายสินค้าจำพวกนี้ต่อเนื่องกันมานานกว่า 100 ปีแล้ว ซึ่งเจ้าของร้านส่วนใหญ่ก็เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน ซึ่งสามารถสังเกตได้จากป้ายร้านที่มักใช้ชื่อจีนกันนั่นเอง

นอกจากนี้คุณจะพบกับโรงพิมพ์เก่าในซอยลับแห่งหนึ่ง ชื่อว่า “โรงพิมพ์บํารุงนุกูลกิจ” ที่ถูกก่อตั้งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งถือว่าเป็นโรงพิมพ์ที่ทันสมัยมากในช่วงเวลานั้น โรงพิมพ์นี้ใช้เครื่องพิมพ์ระบบน้ํามันและเคยจ้างพนักงานถึง 70-80 คนเลยทีเดียว ความจริงแล้วเคยมีโรงพิมพ์แห่งที่สองอยู่ใกล้เคียงด้วยเช่นกัน แต่เนื่องจากเกิดไฟไหม้ครั้งใหญ่ราวปี พ.ศ. 2494 ส่งผลให้อุปกรณ์การพิมพ์เสียหายจํานวนมากจนต้องปิดไปในที่สุด

สองจุดสุดท้ายก่อนถึงสามแพร่ง คือ ร้านพัดยศที่เปิดมานานถึงสามรุ่น โดยคุณบอย เจ้าของรุ่นปัจจุบัน เล่าว่า พัดที่นี่มีดีไซน์และสีที่แตกต่างกัน เพื่อใช้ในวัตถุประสงค์ต่าง ๆ กัน เช่น พิธีกรรมทางศาสนาถึงงานพระราชพิธี และยังคงทําด้วยมืออย่างประณีตทุกใบ ถึงแม้ร้านจะมีอายุกว่า 80 ปีแล้ว แต่ก็เพิ่งปรับปรุงและจัดแสดงพัดสวยๆ ให้เราได้ชมเมื่อไม่นานมานี้เอง ส่วนตรงข้ามถนนแยกสี่กั๊กเสาชิงช้า ตรงหัวโค้งก็จะเห็นร้านน้ําชา “ใบชาอ๋องอิวกี่” ซึ่งเป็นผู้นําเข้าชารายใหญ่ที่สุดในพระนครตั้งแต่ปลายสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อปี 2450 และมีชาหลากหลายประเภทตั้งแต่ชาจีนถึงชาไทย ทุกวันนี้ร้านก็ยังคงขายชาอยู่ในราคาที่เอื้อมถึงและขายชาสูตรพิเศษของทางร้านด้วย

On the way to Sam Phraeng, both sides of the street will be occupied by numerous shops that sell a variety of Buddhism-related products. The communities here have been continuously selling these items for up to 100 years. The majority of shop owners are also of Thai-Chinese descent, as can be noticed from the display of Chinese names on their shop signs.

Besides, you may encounter an old printing house tucked away in a hidden alley, known as “Bamrung Nukunkit Print Shop.” Constructed during the reign of King Rama V, this printing house is considered highly modern for its time, using an oil-based printing system and employing up to 70-80 workers. In fact, there was once a second printing house nearby. Unfortunately, due to a major fire around 1951, a massive amount of printing equipment was damaged, leading to its eventual closure.

One of the last two spots before arriving at Sam Phraeng is a "Phad Yod (Fan of Rank)" shop that has been open for three generations. The current owner, Mr.Boy, shares that the fans here have different designs and colors, each serving various purposes from religious ceremonies to royal rituals and every pieces are all delicately made by hands. While the shop has been around for over 80 years, it has recently been renovated and arranged beautiful fans for us to see. Just across the street, you will also find the tea shop named "Bai Cha Ong Kiw Ki," the largest tea importer in Bangkok since the reign of King Rama V since 1907. Here, they offer a diverse kind of teas, ranging from Chinese to Thai, as well as their special blends, and still continue to sell tea at affordable prices until today.

เชื่อมโยงชุมชนอย่างสร้างสรรค์ด้วย “Heritage Habitats”

Bringing communities for a creative get-together with “Heritage Habitats”

จุดแรกของเราคือ แพร่งภูธร ซึ่งถูกเรียกกันมาจากพระนามของ พระองค์เจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นภูธเรศธํารงศักดิ์ ซึ่งเป็นพระราชโอรสของรัชกาลที่ 4 และพระอนุชาของรัชกาลที่ 5 ผู้ได้ปรับปรุงบริเวณนี้ แต่เดิมเคยเป็นวังที่มีชื่อว่า "วังสะพานช้างโรงสี" ในสมัยรัชกาลที่ 2 เมื่อครั้นบริเวณนี้ยังเป็นบริเวณวังของเชื้อพระวงศ์ ต่อมาเมื่อพื้นที่ตรงนี้ได้ถูกส่งต่อมาเป็นทอด ๆ จนถึงสมัยพระองค์ท่าน เมื่อพระองค์ท่านสิ้นพระชนม์ รัชกาลที่5 ทรงซื้อพื้นที่ต่อและได้รื้อถอนอาคารต่าง ๆในวังและสร้างตึกแถวสไตล์ตะวันตกตามแบบฝรั่งเศสขึ้นมาแทน รวมถึงมีการออกแบบให้มีพื้นที่ว่างตรงกลาง หรือ คอร์ท court ที่เราเห็นในปัจจุบันนั่นเอง สุดท้ายจึงกลายมาเป็นชื่อย่าน “แพร่งภูธร” อย่างที่เราเรียกกันในปัจจุบัน

Our starting point is Phraeng Phuthon, a neighborhood named after His Royal Highness Prince Phutharetdhamrongsuk, the son of King Rama IV and the brother of King Rama V, who renovated this area. Formerly, this land around here was titled "Saphan Chang Rong See Palace" during the reign of King Rama II when it was still part of the royal compound. This area was passed down under royal ownership until his period. Later, following his passing, King Rama V acquired the land and demolished existing structures, replacing various palace buildings with French-style shophouses. He also designed a communal courtyard or court in the center, just as we see today. Eventually, this area evolved into the present-day district known as "Phraeng Phuthorn."

มีร้านที่เราอยากแนะนำในแพร่งภูธรอยู่บ้าง ร้านแรกคือ ร้านเสรี ที่เปิดมานานแล้ว คุณสามารถลองชิมอาหารรสชาติอาหารแบบดั้งเดิมได้ที่นี่รวมถึงเมนูเด็ดของที่นี่ที่เราชอบคือ เมนูทอดกระเทียม! และถ้าเห็นบริเวณตรงกลางพื้นที่ในอดีตยังถูกสร้างเป็น "สุขุมาลอนามัย" ที่เป็นสถานอนามัยที่สร้างเพื่อเป็นอนุสรณ์ให้กับพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรีอีกด้วย ปัจจุบันนี้ก็ยังเปิดบริการอยู่สําหรับชุมชนด้วย

ก่อนจะถึงแพร่งนรา อีกหนึ่งจุดแวะที่เราอยากแนะนําคือ ร้านเกาเหลาสมองหมูไทยทําแห่งแพร่งภูธร อีกหนึ่งตํานานความอร่อยกว่า 60 ปี ความจริงแล้วชื่อร้าน “ไทยทํา” มาจากว่าจริง ๆ แล้วอาหารชนิดนี้เป็นสูตรจีนแคะที่คุณย่าสุดจิตต์ เจ้าของร้านได้พัฒนาสูตรที่ส่งต่อจากคุณแม่บุญธรรมชาวจีนมาเป็นสูตรลับความอร่อยของตัวเอง ชื่อร้านเลยหมายถึงอาหารจีนที่ทําโดยคนไทยนั่นเอง

ระหว่างทางไปแพร่งนรา คุณจะพบกับร้านขายของเดินป่าและเครื่องแบบทหารอยู่มากมาย นั่นเพราะว่าที่นี่ตั้งอยู่บริเวณหลังกระทรวงกลาโหมนั่นเอง และถ้าเดินไปเรื่อย ๆ ก็จะเห็นร้านขายเครื่องดนตรีที่ขายกันมาหลายสิบปีแล้วด้วย เมื่อเดินต่อไปยังแพร่งนรา ตลอดสองข้างถนนระหว่างทางไป P.Space ก็จะมีร้านค้าเรียงรายอยู่ บางบ้านก็เป็นร้านงานโลหะและช่างรับชุบทองลงยา ซ่อมแซม ยศเครื่องหมายหรือเครื่องราชฯ หรือจะยังมีร้านเครื่องประดับให้ลองเลือกชมกันอีกด้วย

Before anything else, we want to recommend some spots featured in Phraeng Phuthorn. The first one is the long-history "Seri Thai Cuisine." Here, you can try traditional dishes with authentic flavors, including our go-to favorite, the fried garlic menu. If you look at the central area, this space was also built as a health center in the past, called "Sukhuman Anamai," created to pay homage to Princess Sukhumala Marasri. This center still serves the community as usual, even nowadays.

Before reaching Phraeng Nara, we invite you to make another delicious pitstop at Phraeng Phuthorn for the 60-year legendary “Thai-Tham Pork Brain Gao Lao Soup.” The shop’s name, "Thai Tham (Thai-made)," actually comes from the fact that every dish here is a Thai-style adaptation of a Chinese recipe handed down by the owner's grandmother, Sudjit. This becomes the reason why the name of the shop signifies Chinese food that is made with a unique Thai touch.

On the way to Phraeng Nara, you will discover several forest trekking shops and military-style equipment stalls, all because we are behind the Ministry of Defense. If you continue walking, you will find music instrument stores that have been in business for many decades. Heading towards Phraeng Nara, on both sides of the road close to P.Space, our destination, there will be shops featuring metalworking and gold-plating workshops. These artisans specialize in repairing and embellishing royal emblems and insignias. You can also venture further to explore any other jewelry stores nearby.

การผสมผสานสไตล์ตะวันตก สู่สถาปัตยกรรมแห่งแพร่งสรรพศาสตร์

Phraeng Supphasart’s architecture and its weaving of the West

รู้หรือไม่ ว่าวังวรวรรณของกรมพระยานราธิปประพันธ์พงศ์เคยถูกใช้เป็นโรงละครจริง ๆ และปัจจุบันก็ถือเป็นโบราณสถานแห่งหนึ่งของกรุงเทพฯ ด้วย วังแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นราว พ.ศ. 2420–2430 ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งถือว่าเป็นโรงละครสมัยใหม่แห่งแรกในไทยที่ได้รับอิทธิพลจากโรงละครโอเปร่าแบบตะวันตกที่มีที่นั่งสองข้างและมีทางเดินตรงกลาง

Did you know that Worawan Palace of Prince Narathip Praphanphong was once used as a theater and is now considered one of the ancient remains in Bangkok? Constructed during the times of King Rama V from 1877 to 1887, Worawan Palace stands as the first modern-era theater in Thailand, influenced by the style of European Opera theaters with two rows of seats and a central aisle inside.

“ละครปรีดาลัย” ที่วังวรรณถูกพัฒนามาจากละครไทยและตะวันตก ที่ผู้แสดงจะมีเพียงผู้หญิงและเป็นที่นิยมอย่างมากในสมัยรัชกาลที่ 6 และ 7 ต่อมาพระนางเธอลักษมีลาวัณ ซึ่งเป็นพระธิดาของกรมพระยานราธิประพันธ์พงศ์ได้เข้ามาดูแลต่อ แต่ภายหลังท่านได้ย้ายออกไปพํานักนอกพระนครฯ โรงละครแห่งนี้จึงได้ปิดตัวลงในราวปี พ.ศ. 2470 และตกไปอยู่ในความดูแลของสํานักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ จนปี พ.ศ. 2496 ได้ถูกเช่าเพื่อก่อตั้งโรงเรียนตะละภัฏศึกษาจนโรงเรียนปิดตัวลงในปี พ.ศ. 2538

วังนี้เป็นสถาปัตยกรรมครึ่งอิฐครึ่งไม้ผสมกับปูนซึ่งได้รับอิทธิพลจากศิลปะแบบ Neo Classic ของตะวันตกและมีทั้งหมดสองชั้น สิ่งที่อยากชวนให้สังเกตคือ ลวดลายไม้แกะสลักประดับส่วนต่าง ๆ ของอาคารที่มีความประณีตมาก ๆ คล้ายกับการตกแต่งขนมปังขิง เรียกว่าสไตล์ “บ้านขนมปังขิง” หรือ “Gingerbread House” นั่นเอง

The theatrical play “Preedalai" at Worawan Palace has developed from both Thai and Western dramas, featuring an all-female cast and soaring to fame during the reigns of King Rama VI and VII. This theater continued to prosper under the supervision of Princess Lakshamilavan, the daughter of Prince Narathip Prapanphong. However, after she moved out to reside outside Bangkok, the theater came to its final act around 1927 and fell under the management of the Crown Property Bureau until 1953. Later, it was leased to establish a "Talaphat Suksa School" until its closure in the year 1995.

This palace is a two-story structure made of a combination of half wood and half brick, inspired by the Neo-Classical style of the West. One distinctive feature worth observing is the delicately carved wood patterns that adorn various parts of the building, resembling the act of decorating gingerbread, often referred to as 'Gingerbread House' style.