Wooden Commercial District

จากประตูแห่งความทุกข์ สู่แยกแห่งความ "สำราญ" ราษฎร์

From the gate of misery to a Delightful intersection of Samranrat

ไม่ค่อยมีคนรู้ที่มาของสี่แยกแห่งนี้ ว่าเดิมเป็นประตูของเมืองเก่า หากว่าคนจะเรียกกันอยู่ในชื่อของ "ประตูผี" ใบ้ว่าเนื่องจากการสัญจรเข้าออกประตูนี้เป็นทางที่คนใช้สำหรับงานอวมงคล แต่เมื่อมีการขยายเมืองและรื้อประตูเมืองและกำแพงลง ทำให้ที่นี่กลายเป็นย่านอยู่อาศัยและของกินที่อร่อยไม่แพ้แถวถนนดินสอเลยทีเดียว

Not many people know the origin of this intersection, which used to be one of the old city gates. If locals refer to it, they might call it the "Ghost Gate" because it was traditionally used for ritualistic purposes. However, with the expansion and demolition of the city gates and walls, this area has transformed into a residential neighborhood and a hub for delicious food, comparable to the famous Dinso Road.

ชื่อว่า "ประตูผี" ก็มีที่มาจากแต่ก่อนคนกรุงเทพเขาไม่เผาศพในเขตกําแพงเมือง จะมีก็แต่พระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์เท่านั้นที่สามารถออกเมรุเผาที่ทุ่งพระเมรุท้องสนามหลวงได้ ราษฎรทั่วไปจะต้องเผาวัดนอกกําแพงเมือง คุณเคยได้ยินวลีที่ว่า แร้งวัดสระเกศ เปรตวัดสุทัศมั้ย เรื่องราวนั้นมีที่มาเดียวคือ ในสมัยรัชกาลที่ 2 เกิดโรคห่าระบาดอย่างหนักในกรุงเทพ ว่ากันว่ามีคนตายประมาณ 30000 คน ศพเผาไม่ทัน และในสมัยรัชกาลที่ 4 ก็เกิดโรคอหิวาตกโรคขึ้นอีก ตายกันเกิน 40000 คน ชาวบ้านหวาดกลัวหนีออกจากเมือง ศพถูกขนออกนอกกําแพงเมืองไปไว้ที่วัดสระเกศ สมัยนั้นมีนกแร้งบินลงมาจิกกินซากศพเป็นที่หน้าหวาดกลัวของกรุงเทพ แถบนี้จึงได้ชื่อว่าประตูผี คือประตูที่ขนร่างไร้วิญญาณออกไปไว้ที่วัดนอกเมือง ในสมัยจอมพล ป. ทางการจึงเปลี่ยนชื่อย่านนี้ใหม่ เป็นสําราญราษฎร์ ประกอบกับการที่มีโรงหนังศาลาเฉลิมไทยมาตั้งที่เชิงสะพานผ่านฟ้า ทําให้ย่านนี้คึกคักขึ้นมา และมีร้านอาหารรอบดึกชื่อดังเกิดขึ้นบริเวณนี้จํานวนมาก ร้านข้าวต้มเป็ดที่เดินออกมาเมื่อกี้ก็เคยอยู่ที่แยกนี้มาก่อน

The name "ประตูผี" (Ghost Gate) has its origins in the past when people in Bangkok did not cremate bodies within the city walls. Only kings and royal family members were allowed to cremate at the field in front of Sanam Luang. Commoners had to cremate bodies at temples outside the city walls. You might have heard the phrase "แร้งวัดสระเกศ เปรตวัดสุทัศมั้ย" (Do you fear Wat Sa Ket or do you fear Wat Suthat?). This saying comes from the time of the second reign when a severe cholera outbreak occurred in Bangkok, claiming around 30,000 lives. The bodies couldn't be cremated in time. In the fourth reign, another epidemic, probably cholera again, resulted in more than 40,000 deaths. Villagers were scared and fled the city. The bodies were transported outside the city walls and placed at Wat Sa Ket, where vultures swooped down to eat the corpses, creating a fearful image for Bangkok residents. Hence, the area got the name "ประตูผี" (Ghost Gate), as it was the gate where lifeless bodies were taken out to be placed at the temple. During the time of Field Marshal Plaek Pibulsongkram, the area was renamed to Saranrom Ratchawong, aligning with the establishment of the Sala Chalerm Thai Pavilion over the elevated walkway. This transformation led to the area becoming vibrant, with many renowned night dining places. The famous duck noodle shop that moved here recently used to be located at this intersection.

มหากาฬ ปราการ ร่องรอยของรากเมือง

Mahakarn Fortress the trace of the old city

ป้อมปราการเมืองเก่าแห่งนี้มีที่มาตั้งแต่เริ่มสร้างพระนคร ในสมัยรัชกาลที่ โดยสร้างกําแพงเมือง ประตูเมือง และป้อมปราการทั้งหมด 14 ป้อม ล้อมรอบคลองรอบกรุง หนึ่งในนั้นคือป้อมมหากาฬ ซึ่งใช้เป็นปราการหลักในการดูแลเหตุทางด้านทิศตะวันออก เมื่อเกิดการขยายเมือง จึงมีการรื้อแนวกำแพงบางส่วนออก แต่ยังคงเหลือป้อมมหากาฬไว้ ชานกำแพงกับคลองรอบกรุง เคยเป็นที่ตั้งของชุมชนป้อมมหากาฬ แต่ ณ ปัจจุบันได้ถูกเปลี่ยนเป็นสวนสาธารณะของชานพระนคร

The history of Mahakarn Fortress dates back to the establishment of the Rattanakosin during the reign of King Rama I. It was part of the defensive system, which included city walls, gates, and a total of 14 forts surrounding the city along the Khlong rob krung canal. Mahakarn Fortress served as the main fortification for monitoring the east. As the city expanded, some parts of the walls were demolished, but Mahakarn Fort was kept remain. The area around the wall and the canal was once a community associated with Mahakarn Fortress. However, it has now been transformed into a public park known as Mahakarn Fort Park.

เมื่อครั้งที่รัชกาลที่ 1 ทรงเริ่มสร้างพระนคร ทรงให้ขุดคลองรอบกรุง เริ่มตั้งแต่บางลําพู ไปออกปากคลองโอ่งอ่างทางทิศใต้ และให้ขุดคลองมหานาค เป็นคลองแยกจากคลองรอบกรุงช่วงป้อมมหากาฬ ไปเชื่อมคลองบางกะปิ เพื่อเล่นเพลงสักวาอย่างอยุธยา สร้างกําแพงเมือง ประตูเมือง และป้อมปราการ ปัจจุบันเหลือแนวกําแพงเมืองบริเวณมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ป้อมพระสุเมรุ ประตูเมืองบริเวณหน้าวัดบวรนิเวศ และป้อมมหากาฬ ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานสําหรับชาติวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2492 ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยโบราณสถานศิลปวัตถุ และการพิพิธภัณฑ์แห่งชาติ พระพุทธศักราช 2477 ถือเป็นโบราณสถานที่สําคัญที่แสดงให้เห็นถึงการตั้งถิ่นฐานและขอบเขตเมืองแต่โบราณ

ทางขวามือของป้อม จะเห็นอาคารเก่ารูปทรงสวยงามตั้งอยู่ นั่นคือท่าเรือพระยาญาณประกาศ สร้างเมื่อพ.ศ. 2459 สําหรับเป็นท่าเรือต้นทางของเจ้านาย และข้าราชการที่จะเดินทางไปเฝ้าสมเด็จพระศรีสวรินทราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ซึ่งเสด็จไปประทับณวังสระปทุม ภายหลังที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 สวรรคต

ถ้าเดินเล่นที่สวนสาธารณะป้อมมหากาฬนี้ จะเห็นป้ายบอกข้อมูลที่พยายามอธิบายประวัติศาสตร์เรื่องราวของพื้นที่และชีวิตความเป็นอยู่ของคนในชุมชนที่เคยมี ก่อนที่จะถูกรื้อลงไปเพื่อสร้างสวนสาธารณะนี้

When Rattanakosin was established, The king ordered the digging of canals around the city, starting from Bang Lamphu on the North and extending to the mouth of Ong-ang Canal in the south. The Mahanak Canal was also dug, branching off from the city canal near Mahakarn Fort and connecting to the Bang Kapi Canal, providing a waterway for the people to commute and have recreational event such as sing a song "Sakwa" on a boat as the same as people use to do in the Ayutthaya period. City walls, city gates, and forts, including Mahakarn Fort, were built as part of the defensive system. Currently, remnants of the city wall can be found near Thammasat University, Phra Sumen Fort, the city gate area in front of Wat Bowonniwet, and Mahakan Fort. Mahakan Fort was officially registered as an archaeological site on November 18, 2492 B.E., according to the Ancient Monuments, Antiques, Objects of Art and National Museums Act, signifying its importance in showcasing the historical origins and boundaries of the ancient city.

To the right of the fort, you'll notice the beautiful historic building known as Praya Yannaprakard Pier, constructed in 2459 B.E. as the embarkation point for officials and dignitaries traveling to pay a visit to Queen Savang Vadhana which had been staying in Sa Pathum Palace since the death of King Rama V.

If you explore the public park around Mahakan Fort, you'll find information signs attempting to explain the history and community life that once existed in this area before it was demolished to create the current public park. Feel free to take a stroll and read more about it!

ย่านค้าไม้ที่ยังหลงเหลืออยู่ในชานพระนคร ที่มีร้านคาเฟ่เกิดใหม่สุดชิค

เมื่อเดินข้ามสะพานมหาดไทอุทิศมาแล้ว จะพบกับคาเฟ่สีขาวสะอาด ณ ตึกแถวเลขที่ 8 ถนนบริพัตร ริมคลองรอบกรุง เป็นที่ตั้งของ ร้านเจดีย์คาเฟ่ เดิมเป็นที่เก็บของของร้านขายดอกไม้ไฟ คุณยายแอ๊ด ปัจจุบันคุณกานต์ หลานของคุณยายเป็นผู้เข้ามาใช้พื้นที่ ร่วมกับเพื่อนชื่อคุณ PJ ทั้งสองเคยเป็น Marketing agency freelance ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2563 กิจการเติบโตขึ้น จึงเปิดเป็นบริษัทและจําเป็นต้องมีพื้นที่ทํางาน จึงได้ใช้พื้นที่ตึกแถวนี้ มาปรับปรุงเป็นสํานักงานที่ชั้นบน โดยใช้วัสดุในพื้นที่

When crossing the Mahadthai-Utit bridge we can see a bright white cafe at No. 8,on Boripat Road, along the canal surrounding the city, is the location of Jedi Coffee. Originally, this space served as a storage area for a flower shop owned by Grandma Aed. At present, Khun Karn, Grandma's grandchild, has taken over the space along with his friend named PJ. Both were marketing freelance since 2017 until their business grew in 2020, leading them to open a company and necessitate office space. They renovated the upper floor of this shophouse for office use, using materials available on-site.

เนื่องจากกาน มีความสนใจในกาแฟ ได้ไปเรียนด้านกาแฟโดยเฉพาะ ที่สถาบันกอดองเบอ เพื่อตั้งใจจะมาเปิดร้านกาแฟที่ตึกนี้ เนื่องจากร้านอยู่ใกล้วัด จึงอยากให้คนรุ่นใหม่สามารถมานั่งและเข้าถึงวัดได้โดยไม่รู้สึกเคอะเขิน ชื่อเจดีย์คาเฟ่เลยเป็นชื่อที่เลือกขึ้นมาเพื่อให้ยึดโยงกับพื้นที่ ที่สามารถมองเห็นเจดีย์ภูเขาทองได้ แนวคิดการออกแบบพื้นที่และรูปลักษณ์ของร้าน ออกแบบให้มีลักษณะสว่าง สงบ เป็นฮีลลิ่งคาเฟ่ นําเสนออกมาในรูปแบบของเมล็ดกาแฟ สติ สมาธิ และปัญญา ภายในร้านมีพื้นที่จัดแสดงงานศิลปะตามโอกาส ศิลปินหมุนเวียนกันนํางานมาแสดง ด้านในร้าน มีพื้นที่ริมคลอง มองเห็นสวนสาธารณะป้อมมหากาฬ ถือเป็นจุดพักผ่อนหย่อนใจที่สงบ และน่าเข้ามาใช้งานแห่งหนึ่งในย่านนี้

As Khun Karn has a keen interest in coffee, he pursued specialized studies at the Cordon Bleue Institute with the intention of opening a coffee shop in this building. Since the shop is near a temple, they wanted to create an environment where the younger generation could comfortably sit and access the temple without feeling awkward. They named the coffee shop "Jedi Coffee" to connect it with the space where the Golden Mountain Pagoda is visible. The design concept of the space is to create a bright and serene atmosphere, presenting the coffee shop as a healing place. The interior showcases artworks on occasion, with rotating artists contributing their works. The canal-side area offers a view of the public park around Pom Mahakarn, providing a tranquil and inviting spot for visitors in the neighborhood.

สตูดิโอที่เลือกกลับมาทำงานในย่านเมืองเก่า เพื่อหวังจะส่งเสริมและต่อยอดกิจการดั้งเดิม

ร้านแซมฟ้าการช่าง เป็นร้านค้าประตูหน้าต่างไม้ เปิดดำเนินการมากกว่า 67 ปี ที่ชั้น 2 ตึกแถวเลขที่ 84 เป็นที่ตั้งของ CODE Studio สตูดิโอสถาปัตย์ที่มุ่งเน้นการออกแบบที่ต่อยอดและพัฒนาวัฒนธรรม มองเข้าไปข้างในใต้แป้นบาส จะเห็นทางขึ้น สามารถเดินขึ้นไปทางบันไดโบราณได้

Sam Fa Karn Chang Shop is a wooden door and window store that has been established for over 67 years. The second floor of building number 84 and is the location for CODE Studio, an architectural studio that focuses on developing culture driven design that could preserve old wisdom and trasfer to new generations. When you look inside Samfah Karnchang Shop, which is situated on the second floor of building number 84, you will see an ancient staircase that allows visitors to walk up.